Μάθημα VI

Οι νόμοι

Κείμενο:

In ea civitate, quam leges continent, boni viri libenter leges servant. Lex enim est fundamentum libertatis, fons aequitatis. Mens et animus et consilium et sententia civitatis posita est in legibus. Ut corpora nostra sine mente, sic civitas sine lege non stat. Legum ministri sunt magistratus, legum interpretes iudices, legum denique omnes servi sumus: sic enim liberi esse possumus.

Μετάφραση:

Στην πολιτεία που τη στεριώνουν οι νόμοι, οι καλοί πολίτες τηρούν τους νόμους πρόθυμα: γιατί ο νόμος είναι το θεμέλιο της ελευθερίας και η πηγή της δικαιοσύνης. Ο νους, η ψυχή, η σκέψη και η κρίση της πολιτείας βρίσκονται στους νόμους. Όπως τα σώματά μας δεν υπάρχουν (ή δεν στέκονται / είναι νεκρά) χωρίς την ψυχή, έτσι και η πολιτεία δεν στέκεται χωρίς το νόμο. Οι άρχοντες είναι θεράποντες των νόμων, οι δικαστές είναι ερμηνευτές των νόμων και, τέλος, όλοι εμείς είμαστε υπηρέτες των νόμων• γιατί έτσι μπορούμε να είμαστε ελεύθεροι.

Λεξιλόγιο:

Μάθημα V

Ένας ‘λάτρης’ του Βιργίλιου

Κείμενο:

Silius Italicus, poeta epicus , vir clarus erat. Septendecim libri eius de bello Punico secundo pulchri sunt. Ultimis annis vitae suae in Campania se tenebat. Multos in illis locis agros possidebat. Silius animum tenerum habebat. Gloriae Vergili studebat ingeniumque eius fovebat. Eum ut puer magistrum honorabat. Monumentum eius, quod Neapoli iacebat, pro templo habebat.

Μετάφραση:

Ο Σίλιος Ιταλικός, ο επικός ποιητής, ήταν άντρας δοξασμένος. Τα δεκαεφτά βιβλία του για το δεύτερο Καρχηδονιακό πόλεμο είναι όμορφα. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του παρέμενε στην Καμπανία. Στα μέρη εκείνα είχε στην κατοχή του πολλά αγροκτήματα. Ο Σίλιος είχε ευαίσθητη ψυχή. Επιδίωκε (να φτάσει) τη δόξα του Βιργιλίου και περιέβαλλε το πνεύμα του με αγάπη (ή λάτρευε το πνεύμα του). Τον τιμούσε όπως ο μαθητής το δάσκαλο. Το μνημείο του, που βρισκόταν στη Νεάπολη, το θεωρούσε (κάτι) σαν ναό.

Λεξιλόγιο:

Μάθημα IV

Τα ήθη των αρχαίων Ρωμαίων

Κείμενο:

Apud antīquos Rōmānos concordia maxima sed avaritia minima erat. Rōmāni in suppliciis deōrum magnifici sed domi parci erant. Iustitiā inter se certābant et patriam curābant. In bello pericula audaciā propulsābant et beneficiis amicitias parābant. Delecti consultābant patriae; eis corpus ex annis infirmum sed ingenium propter sapientiam validum erat.

Μετάφραση:

Τους αρχαίους Ρωμαίους διέκρινε (ή Στους αρχαίους Ρωμαίους υπήρχε) πάρα πολύ μεγάλη ομόνοια και ελάχιστη πλεονεξία. Οι Ρωμαίοι ήσαν γενναιόδωροι στη λατρεία των θεών αλλά οικονόμοι στην ιδιωτική τους ζωή. Παράβγαιναν μεταξύ τους στη δικαιοσύνη και φρόντιζαν την πατρίδα τους. Στον πόλεμο απομάκρυναν τους κινδύνους με το θάρρος τους και αποκτούσαν συμμάχους (ή συμμαχίες) με τις ευεργεσίες τους. Εκλεγμένοι άντρες φρόντιζαν για το κράτος• οι άντρες αυτοί είχαν το σώμα αδύναμο από τα χρόνια αλλά το πνεύμα δυνατό από τη σοφία τους.

Λεξιλόγιο:

Μάθημα III

Η περιπέτεια της Aνδρομέδας

Κείμενο:

Cēpheus et Cassiope Andromedam filiam habent. Cassiope, superba  forma sua, cum Nymphis se comparat. Neptūnus irātus ad oram Aethiopiae urget beluam marīnam, quae incolis nocet. Oraculum incolis respondet: “regia hostia deo placet!” Tum Cēpheus Andromedam ad scopulum adligat; belua ad Andromedam se movet. Repente Perseus calceis pennātis advolat; puellam videt et stupet formā puellae. Perseus hastā beluam delet et Andromedam liberat. Cēpheus, Cassiope et incolae Aethiopiae valde gaudent.

 

Μετάφραση:

Ο Κηφέας και η Κασσιόπη έχουν κόρη τη Ανδρομέδα. Η Κασσιόπη, περήφανη για την ομορφιά της, συγκρίνει τον εαυτό της με τις Νύμφες. Ο Ποσειδώνας οργισμένος στέλνει προς την ακτή της Αιθιοπίας θαλάσσιο κήτος, που αφανίζει τους κατοίκους. Το μαντείο απαντά στους κατοίκους: «Βασιλικό σφάγιο αρέσει στο θεό!» Τότε ο Κηφέας δένει την Ανδρομέδα σε βράχο. Το κήτος κινείται προς την Ανδρομέδα. Ξαφνικά ο Περσέας φτάνει πετώντας με φτερωτά σανδάλια. Βλέπει την κοπέλα και θαμπώνεται από την ομορφιά της κοπέλας. Ο Περσέας σκοτώνει το κήτος με το δόρυ και απελευθερώνει την Ανδρομέδα. Ο Κηφέας, η Κασσιόπη και οι κάτοικοι της Αιθιοπίας χαίρονται πάρα πολύ.

Λεξιλόγιο:

Μάθημα ΙΙ

Διδώ και Αινείας

Κείμενο:

Aeneas filius Anchisae est. Patria Aeneae Troia est. Graeci Troiam oppugnant et dolo expugnant. Aeneas cum Anchisa, cum nato et cum sociis ad Italiam navigat. Sed venti pontum turbant et Aenean in Africam portant. Ibi Dido regina novam patriam fundat. Aeneas reginae insidias Graecorum renarrat. Regina Aenean amat et Aeneas reginam (amat). Denique Aeneas in Italiam navigat et regina expirat.

Μετάφραση

Ο Αινείας είναι γιος του Αγχίση. Πατρίδα του Αινεία είναι η Τροία. Οι Έλληνες πολιορκούν την Τροία και την κυριεύουν με δόλο. Ο Αινείας πλέει προς την Ιταλία με τον Αγχίση, με το γιο του και με τους συντρόφους του. Οι άνεμοι όμως αναταράζουν το πέλαγος και φέρνουν τον Αινεία στην Αφρική. Εκεί η βασίλισσα Δίδω θεμελιώνει μια καινούργια πατρίδα. Ο Αινείας διηγείται στη βασίλισσα από την αρχή τους δόλους των Ελλήνων. Η βασίλισσα ερωτεύεται τον Αινεία και ο Αινείας τη βασίλισσα. Τελικά ο Αινείας πλέει στην Ιταλία και η βασίλισσα ξεψυχάει.

Λεξιλόγιο:

Αόριστος Β’

Αόριστος Β’

Πολλά ρήματα της α.ε. δεν σχηματίζουν τον αόριστο με -σα όπως το λύω (αόριστος α’), αλλά έχουν αόριστο β’.

Ο δεύτερος αόριστος είναι ιδιαίτερα εύκολος στον σχηματισμό του αρκεί να γνωρίζω πώς σχηματίζεται ο ενεστώτας και ο παρατατικός. Και αυτό γιατί ο αόριστος β’ στην οριστική έχει καταλήξεις παρατατικού και στις υπόλοιπες εγκλίσεις, απαρέμφατο και μετοχή καταλήξεις ενεστώτα.

Προσοχή!!!

Το θέμα του αορίστου διαφοροποιείται απ’ αυτό του ενεστώτα και του παρατατικού. Έτσι, δεν υπάρχει περίπτωση να μπερδέψουμε τους χρόνους λόγω των κοινών καταλήξεων.

Αυτό που απαιτείται είναι να μάθουμε πως γίνεται το κάθε ρήμα στον αόριστο β’ και πώς στον παρατατικό, ώστε να μην υπάρχει σύγχυση. Επίσης, καλό θα είναι να μάθουμε πώς κάνει του ρήμα στην υποτακτική του αορίστου β’ μια και πολλά ρήματα παρουσιάζουν ανωμαλίες ως προς την αύξηση.

Μεταφράσεις Α' Γυμνασίου

ΕΝΟΤΗΤΑ 2^η

Η εκπαίδευση των παιδιών στην αρχαία Αθήνα

Στην Αθήνα διδάσκουν και νουθετούν τα παιδιά με φροντίδα. Πρώτα πρώτα η παραμάνα και η μητέρα και ο παιδαγωγός και ο ίδιος ο πατέρας φροντίζουν πώς θα γίνει το παιδί ακόμα καλύτερο διδάσκοντάς το ότι το ένα είναι δίκαιο, το άλλο άδικο, αυτό ωραίο, το άλλο άσχημο. Έπειτα, όταν τα παιδιά φτάσουν στην κατάλληλη ηλικία, οι γονείς τα στέλνουν στα σπίτια των δασκάλων, όπου οι δάσκαλοι της γραφής και της ανάγνωσης φροντίζουν να μάθουν γράμματα και  να καταλαβαίνουν όσα είναι γραμμένα, ενώ οι κιθαρίστες με το να παίζουν λύρα προσπαθούν να τα κάνουν πιο ήμερα και εξοικειώνουν την ψυχή τους στο ρυθμό και την αρμονία. Επιπλέον, τα παιδιά συχνάζουν στα γυμναστήρια και τις παλαίστρες, όπου οι δάσκαλοι γυμναστικής κάνουν τα σώματά τους πιο δυνατά, για να μην αναγκάζονται να δειλιάζουν εξαιτίας της κακής σωματικής κατάστασης.

Απρόσωπη σύνταξη

Απρόσωπη σύνταξη

Στα αρχαία ελληνικά, όπως και στα νέα, υπάρχουν κάποια ρήματα και εκφράσεις που ονομάζονται απρόσωπα, γιατί δεν έχουν ως υποκείμενο ένα πρόσωπο αλλά μια δευτερεύουσα ονοματική πρόταση ή ένα απαρέμφατο. Επειδή, μάλιστα, τα ρήματα αυτά βρίσκονται σε γ’ ενικό πρόσωπο ονομάζονται και τριτοπρόσωπα.

Τα σημαντικότερα απρόσωπα ρήματα είναι:

Μάθημα I

Ο εξόριστος ποιητής

Κείμενο:

Ovidius poeta in terra Pontica exulat. Epistulas Romam scriptitat. Epistulae plenae querelarum sunt. Romam desiderat et fortunam adversam deplorat. Narrat de incolis barbaris et de terra gelida. Poetam curae et miseriae excruciant. Epistulis contra iniuriam repugnat. Musa est unica amica poetae.

Μετάφραση:

Ο Οβίδιος, ο ποιητής, είναι εξόριστος στην γη του Πόντου. Γράφει συχνά γράμματα στη Ρώμη. Οι επιστολές του είναι γεμάτες από παράπονα. Επιθυμεί την Ρώμη και θρηνεί για την αντίξοη τύχη. Διηγείται για τους βάρβαρους κατοίκους και την παγωμένη χώρα. Οι έγνοιες και οι δυσκολίες βασανίζουν τον ποιητή. Με τις επιστολές του μάχεται ενάντια στην αδικία. Η Μούσα είναι η μοναδική φίλη του ποιητή.